RODOWÓD

Rok 2004 zapisał się w kronikach XIII Łódzkiej Drużyny Harcerzy im. Gen. Józefa Bema – jako jej wielkie święto: jubileusz 80 – lecia istnienia.

80 lat ofiarnej pracy dla młodzieży i społeczeństwa. Tegoroczna Jubilatka jest jedną z najstarszych Łódzkich Drużyn Harcerskich.

Jej działalność jest związana przez całe 80 – lecie z robotniczą dzielnicą Łodzi – Bałutami.

Jakkolwiek posiadane dziś dokumenty wspominają o istnieniu Drużyny w latach 1927 – 1928 – to faktycznie początki Drużyny sięgają roku 1924. Dokumenty z roku 1935 mówią o 10 – leciu, a dokumenty późniejsze z roku 1960 jako „Rok 35 – lecia”.

Tak że w bieżącym roku 2004 r. sędziwa Jubilatka świętuje swoją 80 – tkę.

Pisząc o Historii Drużyny należy wspomnieć o jej poprzedniczce, która działała w Łodzi.

W 1920 roku powstała XIII Łódzka Drużyna Harcerzy im. Karola Chodkiewicza. Drużynowym był dh Tadeusz Pagowski do 1923 roku.

Drużyna działa w VI okręgu ZHP i rozwiązała się na przełomie 1923 – 1924 roku. Wg danych statystycznych Chorągwi Łódzkiej ZHP z grudnia 1921 r. (Miesięcznik „Życie Harcerskie” – wydawnictwo informacyjne dla instruktorów, nauczycieli i sympatyków – Łódź kwiecień 1922 roku) drużyna ta posiadała na dzień 31.XII.1921 r. 50 harcerzy, w tym pięciu zastępach 18 harcerzy posiadało III Stopień, a dwóch harcerzy 2 Stopień.

Po rozwiązaniu się drużyny – numer pozostał wolny.

W 1912 roku z inicjatywy dh Jerzego Szletyńskiego powstała 2 Łódzka Drużyna Harcerzy im. Waldemara Łukasińskiego, działająca w Szkole Powszechnej im. Bolesława Chrobrego przy ul. Drewnowskiej.

Jest to najstarsza łódzka drużyna, z której wywodzi się harcerstwo na Bałutach. W roku 1924 2 ŁDH prowadził brat późniejszego naczelnika harcerzy dh Eligiusz Olbromski hm.

Drużyna składa się z 3 plutonów obejmujących 152 harcerzy.

Z III plutonu 2 ŁDH zostaje kilku harcerzy , natomiast większa jego część przenosi się do Szkoły przy ul. Nowo – Marysińskiej. Istniały tam wtedy dwie szkoły : ranna 72 SP , do której należał pluton i popołudniowa 49 SP.

Pluton liczył 50 harcerzy , a plutonowym został dh Adolf Netzel. Na opiekuna plutonu harcerze wybierają sobie nauczyciela 72 Szkoły Powszechnej Romana Kierzkowskiego –wywiadowcę. Pluton składał się z 3 zastępów: ”Lisów”, „Niedźwiedzi”, „Sokołów”. Zastępy te były prowadzone przez druhów –Tadeusza Plucińskiego , Adolfa Netzla i Tadeusza Różańskiego.

Pluton 2 ŁDH przeradza się pod koniec sierpnia 1924 roku w drużynę, która otrzymuje nr XIII, a pierwszym jej drużynowym zostaje dh Roman Kierzkowski – wyw. Władze Rzeczypospolitej Polskiej zaczynają mówić o sprowadzeniu zwłok gen. Józefa Bema do kraju.

Drużyna podchwytuje szybko tę inicjatywę i korzystając z faktu, że drużyna wywodzi się z 2 ŁDH, której patronem był przyjaciel generała – przyjmuję imię sławnego wojskowego – Józefa Bema.

Drużyna od 1924 roku specjalizuje się w modelarstwie lotniczym, prowadzi zajęcia z budowy i prób latania własnoręcznie wybudowanych modeli samolotów.

Od koloru skrzydeł samolotów wybiera barwę chust, „stalową” i specjalizuje się w obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej.

W 1926 roku Główna Kwatera Harcerzy nadaję drużynie nazwę „Stalowa Trzynastka Łódzka”, a w 1928 nadaje specjalność bohatera gen. Józefa Bema.

Uroczystość połączona była z poświeceniem nowej izby – harcówki w 72 Szkole Powszechnej, w dniu 18 listopada 1928 r.

W tym też roku Drużyna przyjmuje Pieśń Drużyny – hymn „O Święty Kraju Nasz”.

W latach 1928 – 1929 prowadzone są szkolenia dla przyszłej kadry drużyny.

W roku 1928 dh Adolf Netzel uczestniczy w I obozie w Stępołowskiej Woli – Likurg, w roku 1929 bierze udział w obozie w Jeżowie zorganizowanym przez drużynę im. Władysława Jagiełły.

W okresie choroby dh. Romana Kierzkowskiego od 13.II.1929r. do 1.IX.1929r. funkcję opiekuna i po drużynowego objął dh K. Tomaszewski, drużynowy „czarnej jedenastki”.

8 grudnia 1929 roku odbyła się w Szkole 72 wielka uroczystość. Zorganizowano akademię żałobną z okazji 79 rocznicy śmierci patrona drużyny gen. Józefa Bema – przy udziale 400 osób oraz ks. Biskupa Tomczaka.

W okresie międzywojennym w latach 1924-1939 drużyna obejmowała młodzież ze Szkół Powszechnych Nr 72 i 49 przy ul Staszica (dawna Nowo- Marysińska 1-3 ) – gdzie mieściła się jej stała siedziba i Izba – harcówka , duma XIII . Od 1932 do XIII ŁDH należą również uczniowie Szkoły Podstawowej Nr 58 . Dość często mówi się , że harcerstwo w okresie międzywojennym było organizacja elitarna zrzeszająca jedynie młodzież z określonych warstw społecznych i legitymującą się odpowiednim cenzusem wykształcenia – to kłam temu zadają dokumenty i zdjęcia, artykuły gazet z tamtych lat, które mówią, że ubogie dzieci Bałut znalazły należytą opiekę w drużynie harcerskiej im. gen. Józefa Bema. Stalowa Trzynastka była drużyną elitarną, ale wyłącznie w sensie stawianym swym, harcerzom wymogów, harcerzom świadomie akceptujących przyjęte w ZHP zasady, Gotowych przestrzegać ich w życiu. Stalowa Trzynastka zawsze była kręgiem młodzieży i Dzieci reprezentujących i kultywujących określone wartości w Prawie Harcerskim. Działając w robotniczej dzielnicy Łodzi- Bałuty, Marysin i Doły, drużyna skupiała młodzież biedną i mniej zamożną. Tym „Dzieciom Bałut”- bo tak ich nazywano zajęcia w drużynie dawały harcerską radość życia na zbiórkach, wycieczkach i obozach. W atrakcyjnych formach uczono się życia w społeczeństwie, samodzielności, uczciwości pracowitości i umiłowania do Ojczyzny.